
LED strips zijn super veelzijdig en zuinig, perfect voor sfeerverlichting thuis of functioneel gebruik in winkels. De keuze tussen 12V of 24V is belangrijk, want dit beïnvloedt de prestaties, installatie en levensduur van je verlichting. Met de juiste informatie kies je makkelijk de beste spanningsvariant voor jouw project.
Veel LED-producten, zoals flexibele LED strips en sommige MR11/MR16 spots, werken op een veilige lage spanning van 12 Volt gelijkstroom (DC). De reguliere stroom in huis of bedrijfspand is echter 230 Volt wisselstroom (AC). Een 12V voeding (ook wel LED driver of adapter genoemd) is cruciaal om deze 230V AC om te zetten naar de benodigde 12V DC.
Het correct omzetten van stroom is van belang voor verschillende aspecten van de LED-installatie:
12V voedingen zijn er in diverse uitvoeringen, elk ontworpen voor specifieke montagesituaties en vermogensbehoeften.
Plug-in adapters zijn compacte voedingen die direct in een stopcontact worden gestoken, vergelijkbaar met de lader van een laptop of smartphone. Ze zijn uiterst gebruiksvriendelijk en worden vaak toegepast voor kleinere LED strip installaties (tot 5 meter) of voor afzonderlijke 12V LED spots. Plug-in adapters zijn doorgaans geschikt voor binnengebruik (lage IP-waarde) en zijn ideaal voor doe-het-zelf projecten waar flexibiliteit in plaatsing en eenvoudige installatie gewenst zijn.
Hardwired drivers zijn ontworpen voor een vaste elektrische installatie. Deze kunnen direct op de 230V netspanning worden aangesloten en zijn vaak bedoeld om weggewerkt te worden in inbouwdozen, boven een systeemplafond, of in een opbouwframe. Ze zijn verkrijgbaar in een breder scala aan vermogens en met hogere IP-waarden, wat ze geschikt maakt voor grotere LED strip installaties, buitenverlichting (met de juiste IP-classificatie) of commerciële projecten. Installatie vereist vaak meer expertise en een correcte, veilige bedrading.
Voor de meeste 12V LED strips en modules wordt een Constant Voltage (CV) driver gebruikt. Deze drivers leveren een constante uitgangsspanning van precies 12V, terwijl de stroom zich aanpast aan de belasting van de aangesloten LED strips. Het is hierbij cruciaal dat de totale wattage van de aangesloten LED strips het maximale vermogen van de driver niet overschrijdt.
Het zorgvuldig kiezen van de juiste 12V voeding is bepalend voor de prestaties, efficiëntie en veiligheid van uw LED-verlichtingsproject.
De belangrijkste specificatie is de uitgangsspanning, die altijd 12 Volt gelijkstroom (DC) moet zijn. Controleer de specificaties van uw LED strips of 12V spots om er zeker van te zijn dat deze ook daadwerkelijk 12V DC vereisen.
Het totale vermogen van de LED strips of spots bepaalt het benodigde vermogen (Watt) van de voedingsadapter. Voor een optimale levensduur van zowel de voeding als de LED-verlichting, adviseert men een veiligheidsmarge van minimaal 20% aan te houden.
De berekening is als volgt:
(Vermogen per meter LED strip (W/m) x Totale lengte strip (m) + Totaal Wattage spots (W)) x 1.20 = Minimaal benodigd vermogen voeding (W)
Kies altijd een voeding met een vermogen dat gelijk is aan of hoger is dan de berekende waarde.
Rekenvoorbeeld:
LED installatie specificatie | Totaal benodigd vermogen (excl. marge) | Aanbevolen adapter vermogen (met 20% marge) |
---|---|---|
5 meter LED strip van 9.6 W/meter | 5 m × 9.6 W/m = 48 W | 48 W × 1.2 = 57.6 W (kies een adapter van 60 W) |
3 strips van 2 meter (14.4 W/m) + 4 spots van 5W | (3 × 2 m × 14.4 W/m) + (4 × 5 W) = 86.4 W + 20 W = 106.4 W | 106.4 W × 1.2 = 127.68 W (kies een adapter van 150 W) |
De stroomsterkte (Ampère) van de voedingsadapter moet voldoende zijn voor het totale verbruik van de LED strips. Deze kan worden berekend met de formule: Stroom (A) = Totaal Vermogen (W) / Spanning (V)
. Bijvoorbeeld, een 60W 12V voeding levert 5 Ampère (60W / 12V = 5A).
De IP-waarde (Ingress Protection) geeft de mate van bescherming aan tegen het binnendringen van stof en water.
IP-waarde | Bescherming | Typische toepassing |
---|---|---|
IP20 | Basis bescherming tegen vaste voorwerpen (>12.5mm), geen bescherming tegen water. | Droge binnenruimtes (boven systeemplafond, in meubels). |
IP44 | Spatwaterdicht, beschermd tegen vaste voorwerpen (>1mm). | Beschutte buitenlocaties (onder afdak), vochtige binnenruimtes (badkamerzone 2). |
IP65 | Stofdicht, spuitwaterdicht. | Onbeschutte buitenlocaties (gevel), stoffige/natte werkplaatsen. |
IP67 / IP68 | Stofdicht, onderdompelbaar (tijdelijk/continu). | Zeer natte omgevingen, grondinbouw, vijververlichting. |
Kies een IP-waarde die past bij de installatieomgeving van de voeding.
Als u de helderheid van uw LED strips wilt kunnen dimmen, heeft u een dimbare 12V voeding nodig. Deze zijn compatibel met diverse dimsytemen:
Controleer altijd of de gekozen voeding én de dimmer compatibel zijn.
Kies altijd 12V voedingen die voldoen aan relevante veiligheidsstandaarden en keurmerken (bijvoorbeeld CE, RoHS, TÜV). Dit garandeert dat het product grondig is getest en voldoet aan wettelijke eisen.
De correcte installatie en aansluiting van een 12V voeding is cruciaal voor de veiligheid en optimale werking van uw LED-verlichting.
Vaak niet ideaal. Oude halogeentransformatoren hebben vaak een hogere minimale belasting nodig dan het lage wattage van LED strips kan leveren. Dit kan leiden tot flikkering, een zoemend geluid, of het niet functioneren van de LED strip. Het is aan te raden een specifieke 12V LED driver te gebruiken die geoptimaliseerd is voor LED-belasting.
Flikkering wordt vaak veroorzaakt door een incompatibele dimmer en/of driver, een te laag vermogen van de voeding ten opzichte van de LED strip, of spanningsval bij lange bekabeling. Zorg voor een LED-compatibele dimbare voeding en een dimmer die geschikt is voor LED. Controleer de wattage berekening en overweeg dikkere kabels of meerdere voedingspunten bij lange runs om spanningsval te beperken.
Ja, maar alleen 12V voedingen met de juiste IP-waarde zijn geschikt voor buitengebruik. Voor beschutte plekken is IP44 vaak voldoende. Voor onbeschutte plaatsen zijn IP65 (spuitwaterdicht) of hoger (bijvoorbeeld IP67 of IP68 voor onderdompelbare toepassingen) vereist. Controleer altijd de IP-waarde van de specifieke voeding.
Bereken het totale wattage van alle aangesloten 12V LED strips en/of spots. Vermenigvuldig dit totaal met een veiligheidsmarge van 1.2 (20%). De resulterende waarde is het minimale vermogen in Watt dat uw 12V voeding moet kunnen leveren.